Bulak Mencilis Mağarası ( Karabük – Bulak köyü )
Mencilis Mağarası, Karabük ili, Bulak köyü sınırlarında bulunan Türkiye’nin en uzun 5. mağarasıdır.
Mağara, yatay uzanışlı, aktif ve fosil bölümlerden oluşan çok katlı bir oluşumdur. Uzunluğunun 6000 m olduğu söylenmektedir. fakat sadece 400 m’si ziyarete açılmıştır. 12. Yüzyılda insanlar hem korunmak hemde yaşam alanı olarak kullandıkları bilinmektedir. En alt katından Safranbolu’nun içme suyu olarak kullanılan kaynak çıkan, birbirine bağlantılı üç kattan oluşur bunun dışında.
Mağaranın üç girişi bulunur. Yeraltı nehrinin çıktığı ilk giriş 30 m sonra bir sifonla kapanır. Bu alana Su Mağarası adı verilir. Asıl giriş, 300 m kuzeyde, vadi yamacındaki ikinci giriştir. Vadi tabanından 75 m yüksektedir. 148 basamaklı merdivenle geçilir. Üçünçü giriş, asıl girişin üstündeki yamaçta bulunur.
Mağaranın 1. ve 2. katları oluşumunu tamamlamış, fosilleşmiştir. Sarkıt ve dikitlerin kararmaya başlaması bunu göstermektedir. En alt kat içinden yeraltı deresi aktığından aktif haldedir, oluşumu ve gelişimi devam etmektedir. İçinden akan dere mağarada çok sayıda kapalı sifon ve göl oluşturur bunun dışında.
Mağaranın orta katı turizme açılmıştır. Bu alanda damlataş oluşumlardan sarkıt, dikit, sütun, perde ve duvar örnekleri bolca bulunur. Ajda’nın yatağı denilen çamur banyosuna uygun balçık alan bu bölümdedir. Yeraltı deresi mağara içinde 15 m’lik bir şelale oluşturur.
Mağarasa sıcaklık 12 °C, bağıl nem %70-75 dolayındadır. Giriş bölümünde Horasan harcıyla yapılmış duvar kalıntılarına rastlanır. Geçmiş devirlerde barınak olarak kullanıldığın düşündürmektedir.
magara girişi 
magaranın içerisinden bir kare 
magara girişi 
magaranın içerisinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
magara girişinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
bilet gişesi giriş 
magaranın çıkış yolu 
magaranın çıkış yolu 
magaranın giriş kısmı 
magaranın içerisinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
magaranın içerisinden bir kare 
Magaraya çıkış yolu
Tarihçe
Şehir eski çağlarda Homeros’un İlyada destanında geçen Paflagonya bölgesinde yer almaktadır ve bilinen tarihi MÖ 3000 yıllarına kadar gider. MÖ 3000 ve 4000 tarihli tümülüsler, Safranbolu’nun insan yerleşimi açısından uzun bir tarihi olduğunu göstermektedir. Şehir Flaviopolis, Theodoropolis, Hadrianopolis, Germia ve Dadibra (Dadybra) gibi antik kasabalarla yorumlanmıştır. Bölgedeki bilinen ilk medeniyetler Hititlerin komşuları olan Gaspalar ve Zalpalardır. Bölgede sırası ile Hititler, Frigler, dolaylı yoldan Lidyalılar, Persler, Helenistik Krallıklar (Pondlar), Romalılar (Bizans), Selçuklular, Çobanoğulları, Candaroğulları ve Osmanlılar egemenlik kurmuşlardır.
Şehir Selçuklular tarafından fethedildiğinde adı Dadibra idi. Safranbolu, Selçuklu Sultanı II. Kılıç Arslan’ın oğlu Muhiddin Mesut Şah tarafından 1196 tarihinde Türklerin eline geçmiştir. Muhiddin Mesut Şah, Yunan-Bizanslı nüfusa savaşmadan teslim olmaları durumunda hayatlarını koruyacağına söz vermiş fakat kayıtlara göre şehir savaşla ele geçirilmiştir. Hıristiyanlara ne olduğu hakkında bir bilgi yoktur. 1213-1280 tarihleri arasında Çobanoğulları Beyliği, 1326-1354 tarihleri arasında Candaroğulları Beyliği ve 1423 yılından sonra da Osmanlı Devleti’nin elinde bulunmuştur. Şu anki Kıranköy bölgesinde, Yunan topluluk bulunmaktaydı. Burası daha sonra merkez Yunan mahallesi olmuş ve 1923’teki nüfus değişimi bu bölgede gerçekleşmiştir.
Selçukluların idaresinde şehrin adı Zalifre olmuştur ve Sinop – Kastamonu – Safranbolu – Gerede – Söğüt uç bölgesi durumuna gelmiştir. Sonraki yıllarda şehir Türkmenler ve Bizanslılar arasında birkaç defa el değiştirmiştir. 1213 ile 1280 yılları arasında kasabayı, Anadolu Selçuklu Devleti’nin uç beyliği durumundaki Kastamonu ve Sinop bölgesine yerleşmiş olan Çobanoğulları Beyliği yönetmiştir. Daha sonra Çobanoğuları Moğol İlhanlılar’a vergi vermeye başlamıştır.
1326’da Candaroğulu Süleyman Paşa şehri ele geçirmiş, 1332’de Kastamonu’ya gitmekte olan İbn Battuta ve Kastamonu paşasının oğlu vali Ali Bey ile görüşmüştür. İbn Battuta’ya göre geldiğinde, Hanefi ögretisini öğretmekte olan bir medrese bulunmaktaydı. Candaroğulları Beyliği dönemiyle bölgede İslami mimari hareketlenmiştir; bu dönemde Gazi Süleyman Paşa Camii kullanılmaktaydı. Ayrıca eski bir Bizans kilisesi, iki hamam ve çeşitli çeşmeler bulunmaktaydı. Benzer bir İslami yapılanma ancak 17. yüzyılda olacaktır.Geleneksel Safranbolu evi.
Safranbolu 14. yüzyılın ortalarında ilk defa Osmanlı kontrolüne geçmiştir ve bu tarihten 1416’da tamamen fethedilene kadar Osmanlı Devleti ile Candaroğulları arasında bir sınır bölgesi olmuştur. Bölgeye Osmanlılar Yörükan-i Taraklı olarak bilinen çok sayıda Türkmen göçebeyi yerleştirmeye çalışmıştır ve şehrin ismi bu dönemden sonra Taraklı Borglu veya kısaca Borglu ve Borlu olarak adlandırılmıştır. 18. yüzyılın ortalarında ZağfiranPolis kullanılmaya başlanmıştır ve daha sonra 19. yüzyılın ortasında kısa bir süre için Zağfiran Benderli kullanılmıştır fakat 19. yüzyılın son çeyreğinde Zağfiran Bolu olarak değişmiştir. En son olarak ise Zafranbolu ve daha sonra Safranbolu şekline dönüşmüştür.
Osmanlı Devleti zamanında özellikle 17. yüzyılda İstanbul-Sinop kervan yolu üzerinde konaklama merkezi olmasıyla kültürel ve ekonomik olarak en yüksek düzeyine ulaşmıştır. Aynı devirde Osmanlı sarayı ve devlet adamları şehre önemli eserler katmıştır.
18. yüzyıldan başlayarak, III. Selim ve II. Mahmud dönemlerinde de devam eden ve 1850’den sonra artan İstanbul’a belgelenmiş göç ile Safranbolulular sarayda etkili olmaya başlamışlardır. Göçmenlerin çoğunluğu fırıncılık veya denizcilik yapmaktaydılar. Xavier de Planhol’a göre 1860’tan başlayarak Safranbolulular İstanbul’da fırıncılık konusunda tekel kurmuşlardı ve fırınlarda çalışan yaklaşık her beş kişiden üçü Safranbolu bölgesinden gelmekteydi. Büyük ihtimalle mevki sahibi ve tanınmış kişiler Safranbolu’dan akrabalarını, arkadaşlarını veya müşterilerini İstanbul’a getirmekteydiler. Planhol’a göre Safranbolu’dan İstanbul’a gelen Yunanların büyük çoğunluğu denizcilik yapmaktaydı.
1939’da işletmeye alınan Karabük Demir Çelik Fabrikası ile Karabük ilgi merkezi durumuna gelmiştir ve Safranbolu 1950’lerde Anadolu’da gerçekleşen modern şehirleşmeden fazla etkilenmemiştir. Bu nedenle mimari gelenekleri, özellikle yarı ahşap, üç odalı Pontian Yunan stilinde depreme dayanıklı evleri korunmuştur. UNESCO tarafından 17 Aralık 1994 tarihinde Dünya Miras Listesi’ne alınarak “Dünya Kenti” unvanını almıştır. Dünya Miras Şehirleri Organizasyonu’nun (OWHC) aktif üyesi olan Safranbolu’da 2000 yılında OWHC yönetim kurulu toplantısı düzenlenmiştir.